30 yılı deviren bir işletim sistemi: Linux

30 yılı deviren bir işletim sistemi: Linux

25 Ağustos 1991 yılında ilk olarak ortaya çıkan Linux işletim sisteminin hikayesiyle karşınızdayım bu sefer. Hadi hep beraber nasıl başladığını inceleyelim.

Linux ilk olarak 1991 yılında Linus Torvalds tarafından tek başına yapılmaya başlanmıştır. Buradaki amacı ücretsiz ve yeni kernel işletim sistemini üretmektir. Başladığı günden bu yana gittikçe gelişen bu açık kaynak işletim sisteminin 2018 yılındaki verilerine göre - yorumlar hariç - yaklaşık 24 milyon koddan oluştuğu bilgisi bulunmaktadır. 

Bilgisayar Mühendisliği üzerine Helsinki Üniversitesinde eğitim alan Linus Torvalds, bu eğitimi sırasında ileride Linux kernel olarak tanıyacağımız proje üzerinde çalışmaya başlar. Bu programı özellikle kullandığı donanıma özel ve işletim sisteminden bağımsız olarak geliştirir. Buradaki amacı yeni bilgisayarının fonksiyonlarını 80386 işlemcisi ile kullanmaktı. Bu proje sonunda bir işletim sistemi çekirdeği yazmaya başlamış oldu. 25 Ağustos 1991 yılında, yani 21 yaşında bu sistemi Usenet’te ki bir haber grubuna göndererek duyurdu. Bu görseli hemen üstte görebilirsiniz.

İsimlendirme

İlk başta isimlendirme Freax olarak planlanmaktaydı. Free, freak ve x kelimesinin birleşimi olarak düşünen Linus, bunu projeye başlamasından itibaren yarım yıl boyunca bu isimle devam ettirdi. 

Geliştirmeyi kolaylaştırmak amaçlı sistem dosyaları FUNET’in FTP sunucusuna yüklendi. Sonrasında bu ismin iyi bir isim olmadığını söyleyen FTP sunucusunun gönüllü yöneticilerinden Ari Lemme, projeyi Linus’a danışmadan kendi ismini de kapsayan Linux adını verdi. Bunu öncesinde bencilce olduğunu düşünen Linus Torvalds, bu olaydan sonra bu isimle devam etmesini kabul etti. 

Linus, ‘Linux’ kelimesinin nasıl telafuz edilmesi gerektiğini göstermek için çekirdek kaynak koduyla birlikte bir sesli rehber eklemiştir. Bunu hemen alttan dinleyebilirsiniz.

Maskot

Torvalds, 1996 yılında Linux için pengueni maskot olarak belirlediğini duyurdu. Avustralya, Canberra'daki Ulusal Hayvanat Bahçesi ve Akvaryumu ziyareti sırasında küçük bir penguen (Eudyptula minor) tarafından ısırıldığından dolayı seçtiğini belirtmekte. Larry Ewing tarafından tasarlanan görseli üstte görebilirsiniz. TUX adıyla bilinen bu görsel, UniX’in bir türevi olarak önerildi ve günümüzde de o şekilde adlandırılmaktadır.

Daha fazla bilgi için Linus Torvalds'ın kendi Ted konuşmasını dinleyebilirsiniz.